Chuyên gia Mỹ kêu gọi cứng nhắc hơn ở Hồ Đông

Các chuyên gia về luật hàng hải và Đại dương Đông kêu gọi Mỹ hành động mạnh khỏe hơn với mưu đồ áp đặt độc lập trái phép tại vùng hồ ý tưởnrg này.

Tàu USS Lassen của Mỹ trong một chuyến tuần tra Đại dương Đông
Reuters

Theo trang tin USNI bữa qua 23.9, Ủy ban Quân vụ Hạ viện Mỹ vừa công ty phiên nhân tố nai lưng với sự nhập cuộc của 3 chuyên gia hàng đầu về yếu tố tranh chấp biển ở châu Á - Thái Bình Dương, nhằm nghe “hiến kế” những bước đi quan trọng sắp đến. Trong đó, những nhà phân tích tới từ ĐH Chiến tranh hải quân Mỹ (NWC) và Trọng tâm phân tích chiến lược và quốc tế (CSIS) thống nhất rằng Washington phải biểu hiện lập trường chắc nịch hơn, cùng lúc tăng cường hoạt động bộc lộ quyền hòa bình hàng hải.

USNI dẫn lời 3 chuyên gia Mỹ khẳng định việc tuân hành qui định quốc tế và các quy ước hàng hải ở Đại dương Đông cực kỳ cần thiết, không chỉ đối với an ninh khu vực mặc cả trong việc duy trì trơ tráo tự tại những khu vực khác trên nhân loại. Dường như việc ủng hộ Mỹ phê duyệt Công ước LHQ về luật Đại dương (UNCLOS), các chuyên gia còn nghĩ là hải quân Mỹ cần phải đẩy mạnh hoạt động hòa bình hàng hải (FONOPS).

Tăng nhanh hành động

Tại buổi yếu tố è, bà Bonnie Glaser, chuyên gia cấp cao của CSIS, tuyên bố nếu trong cương vị người có trách nhiệm, bà sẽ xúc tiến chấp hành FONOPS đa dạng hơn nhưng sẽ bắt đầu một cách thức “bản chất, lặng lẽ và không phô trương”. Theo chuyên gia này, Úc có thể là một đối tác làm ăn hiệu quả để phối phù hợp tiến hành các chiến dịch triển khai tàu chiến và phi cơ thi hành FONOPS. Nhì nước có thể tiến hành tuần tra thông thường hoặc hoạt động riêng rẽ để “phủ sóng” phổ thông khu vực hơn.

Vừa qua, Nhật Bạn dạng cũng tuyên bố có thể cùng tuần tra phổ biến ở Biển Đông với Mỹ. Đương nhiên, chuyên gia Glaser phản hồi ví như Tokyo thật sự nhập cuộc thì có thể sẽ hứng chịu trả đũa tại biển Hoa Đông.

Vào 04 tuần 10.2015, tàu khu trục mang hoả tiễn dẫn đường USS Lassen (DDG-82) của hải quân Mỹ đã tuần tra áp sát đá Xu Bi, thuộc quần đảo Trường Sa của VN nhưng bị TQuốc chiếm đoạt đóng và cấp tập bồi đắp trái phép. Khi đó, Lầu Năm Góc tuyên bố tàu này thực hiện quyền “đi qua vô hại” theo luật hàng hải quốc tế bỗng dưng dùng bất cứ loại vũ khí hoặc radar cũng như hành động quân sự nào lúc đi ngang đá Xu Bi. Trong buổi điều trần, giáo sư luật quốc tế tại NWC James Kraskar chỉ trích chuyến “đi qua vô hại” đó quá yếu và không đủ để biểu thị quyết tâm hòa bình hàng hải. USNI dẫn lời ông phản hồi Mỹ đã “lánh né thực hiện đầy đủ các quyền trên biển của mình”. “Tôi sẽ không chọn bí quyết đi qua vô hại để thử thách các tuyên bố chủ quyền bất hợp pháp, vì đó là phần hạn chế nhất của luật Hồ”, ông nhấn mạnh.

Giáo sư Kraska nghĩ rằng Mỹ phải tỏ cương quyết hơn với những tuyên bố chủ quyền phi pháp và những hành động phương hại tới tự do vận động cũng như tự do, bất biến trong khu vực. Ông chắc chắn thêm cái gọi là “các con phố hạ tầng” được đơn phương xây dựng nói quanh quần đảo Hoàng Sa của VN đều là bất hợp pháp. Chuyên gia Kraskar cũng đề xuất bổ sung tham gia FONOPS việc thường xuyên triển khai tàu bay quân sự bay ngang không phận bên trên những thực thể bị liệt vào tuyên bố chủ quyền phi pháp ở Đại dương Đông.

Nguy cơ từ tàu hải cảnh

Cũng theo các chuyên gia NWC và CSIS, Trung Quốc đang cố triển khai yêu sách độc lập phi lý không phải bằng đội tàu vỏ xám của hải quân nước này, mà duyệt đội tàu hải cảnh vỏ trắng cũng như tàu cá vỏ sắt. Giáo sư Andrew Erickson thuộc NWC miêu tả đây là đội ngũ “trong bóng tối” của Bắc Kinh.

Trong một công bố do CSIS lên tiếng đầu bốn tuần này, đội ngũ hải cảnh TQuốc bị phát hiện dính líu đến hồ hết những vụ đụng độ trên Đại dương Đông kể từ năm 2010 đến nay. Chi tiết, trong khoảng năm 2010 tới nay, đã xảy ra 45 vụ đụng độ, gặp gỡ và tàu hải cảnh TQuốc có mặt trong 30 trường phù hợp. Các tác giả cảnh báo hành động ngày một hung hăng của các tàu này có nguy cơ gây mất định hình trong khu vực. Reuters dẫn lời bà Glaser đánh giá những bằng cớ mà họ tích lũy được “đã làm sáng tỏ một kiểu hành vi của Trung Quốc đi ngược lại việc thực thi qui định phổ biến”.

Tại cuộc vấn đề nai lưng ở Hạ viện, bà Glaser tiếp diễn nhận định Washington có thể lo âu về việc thúc ép Bắc Kinh xong xuôi các hành vi gây mất ổn định ở Đại dương Đông sẽ làm cho tác động tới sự hợp tác giữa hai nước tham gia thời điểm hiện tại và trong mai sau. Tuy nhiên, bà tin Mỹ có đủ tài năng để cân bằng cả nhì việc.

Liên quan tới việc xử lý điều Hồ Đông theo quy định quốc tế, Giáo sư Kraskar đánh giá bên cạnh việc đâm đơn kiện ra Tòa trọng tài như Philippines đã làm, còn có những đơn vị quốc tế khác có thể giải quyết những vi phạm trên hồ nếu nhận tố cáo. Cụ thể, Đơn vị Hàng hải quốc tế có thể để ý vi phạm của tàu hải cảnh theo Nguyên tắc phòng phòng ngừa đâm va trên đại dương (COLREGS), Đơn vị Hàng không quốc tế có thể giải quyết những vi phạm theo bộ quy tắc của công ty này, và Tập đoàn Lương nông LHQ có thể lưu ý vấn đề lạm dụng tàu cá như một dụng cụ quân sự.

Trùng Quang đãng

Có thể bạn quan tâm: vnexpress