Đề án đưa tiếng Nga và tiếng Trung trở thành ngoại ngữ thứ nhất trong trường phổ quát và sẽ thể nghiệm trong năm 2017 đến vừa được Bộ GD-ĐT đưa ra đã chiếm được đa dạng quan niệm trái chiều của dư luận. Vietnamnet đã có cuộc trò chuyện với NGƯT Vũ Thế Khôi – nguyên trưởng khoa phiên dịch tiếng Nga – Anh – Pháp – Trung, ĐH Ngoại ngữ Thủ đô (nay là ĐH Thủ đô) để tham khảo quan điểm của ông về điều này.
Bộ GD-ĐT dự kiến sẽ đưa tiếng Nga, tiếng Chung tình ngoại ngữ thứ nhất trong trường đa dạng và dự định sẽ thể nghiệm tham gia năm 2017 tới đây. Quan điểm của ông về đề án này như thế nào?
NGƯT Vũ Thế Khôi: Theo tôi, tốt nhất không bao giờ nên trong một hệ thống giáo dục chỉ có độc một ngoại ngữ.
Chúng ta đã phải trả giá cho cái thời chỉ có độc một tiếng Nga. Liên Xô sụp đổ là khủng hoảng. Vì vậy, việc đưa tiếng Nga, tiếng Trung quay về, về mặt chuỗi hệ thống giáo dục là đúng.
Trong khoảng thời sau Cách thức Mạng Bốn tuần 8 chiến thắng, cụ thân xuất hiện tôi là Bộ trưởng Giáo dục lúc đó (cố Bộ trưởng Vũ Đình Hoè – PV), dưới sự chỉ đạo của Bác bỏ Đại dương đã đưa ra một vấn đề trong một nghị định là đưa các ngoại ngữ Anh, Nga, Trung vào dạy trong hệ thống giáo dục.
Hồi đó không nhắc đến tiếng Pháp, vì những người học tới lớp 7 là đã thông suốt tiếng Pháp rồi.
Do thời thế đổi mới, khác lạ là do mình không có một chính sách ngoại ngữ như ở các nước nhà văn minh khác nên khi Liên Xô sụp đổ, tiếng Nga phải “tự bơi”.
Dần dần, nguồn giáo viên tiếng Nga hết sạch.
Đa số thầy giáo tiếng Nga phải đi đào tạo lại để chuyển sang dạy tiếng Anh. Các lớp tiếng Nga ở đa dạng coi như bỏ hẳn, chỉ còn vài nơi cố gắng duy trì một số lớp chuyên ngữ tiếng Nga, do sự thân mật của những người điều hành ở địa phương đó, của trường và các thầy cô giáo.
Thế vì vậy, để triển khai đề án này cần có lộ trình để chuẩn bị về cán bộ giảng dạy, chương trình, giáo trình, trang thiết bị… Nhưng tôi nghĩ cần thiết nhất vẫn là cán bộ giảng dạy. Muốn có trò giỏi phải có thầy nhiều năm kinh nghiệm.
Ông đánh giá thế nào về chất lượng tập huấn tiếng Nga hiện nay ở các trường đại học?
Tôi nhân thức có những cô giáo chuyên nghiệp mà chính tôi tuyển về trường ĐH Ngoại ngữ Hà Nội, sau này cô ấy chuyển sang dạy tiếng Anh và hiện nay cô ấy là một trong những giáo viên ôn luyện tiếng Anh chuyên nghiệp nhất Hà Nội. Thế thì lấy đâu cán bộ chuyên nghiệp để dạy.
Giả dụ lấy những em mới ra trường ra trường, phiên bản thân thầy cô giáo nói chưa được, nghe không thông cơ mà đi dạy thì lại cho ra một thế hệ học sinh nghe không được, nói không được, lại chỉ thầy cô bản thân mình nói, mình hiểu thôi chứ người nước ngoài không hiểu.
Thế hệ bây giờ đang ngồi ở khoa tiếng Nga học đấy, hãy dò la xem các em có được đầu cơ cẩn thận không, có sử dụng được tiếng Nga hay tiếng Trung như một công cụ giao thiệp thực sự hay không, có chuẩn không.
Nhà nước đang đòi hỏi kiểm tra đội ngũ dạy tiếng Anh xem có đạt chuẩn không, thì tại sao không rà soát hàng ngũ đang ngồi học tiếng Nga trên ghế nhà trường xem có đạt chuẩn hay không.
Các em tham gia khoa tiếng Nga chỉ để lấy một cái chỗ ngồi trong trường đại học thôi. Các em có học thật đâu, mà chỉ dành thời gian để học tiếng Anh. Còn nếu như không dạy đủ tiếng Anh trong trường thì các em bỏ tiền ra đi học tiếng Anh ở ngoài vì học tiếng Nga ra là thất nghiệp.
- Vậy việc lựa chọn tiếng Nga làm ngoại ngữ thứ nhất có phải là một chọn thiếu tính thực tiễn không, thưa ông?
Việc dạy tiếng Nga, tiếng Trung hiện giờ phải căn cứ vào ý định thực tế.
Đương nhiên đứng về mặt chế độ ngôn ngữ lớn của một nước nhà sản xuất toàn vẹn thì vẫn phải có đầu cơ, để bản thân mình luôn sẵn sàng có những cán bộ về những thứ tiếng lớn trên trái đất.
Chả hạn như tiếng Nga chả hạn, bây chừ huấn luyện tạo để có thể 5-10 năm sau bản thân dùng, nhưng phải có góc nhìn, phải có sự sẵn sàng.
Đứng về mặt khách quan mà nói, tôi cho rằng trước mắt, khai triển tiếng Trung sẽ dễ dàng hơn tiếng Nga, mặc dầu tôi là nguyên trưởng khoa tiếng Nga của ĐH Ngoại ngữ Hà Nội.
Nói gì thì nói 6 thức giấc biên thuỳ của chính mình càng có đa dạng người nhân thức tiếng Trung càng tốt. Còn tiếng Nga thì phụ thuộc phần nhiều. Trước mắt, nếu như Nhà nước thấy nằm trong ý tưởnrg giáo dục tạo ra tổ quốc thì phải có một sự đầu tư, có chính sách, khuyến mãi cố định.
- Với nhân cách nguyên trưởng khoa phiên dịch 4 thứ tiếng của ĐH Ngoại ngữ Hà Nội, là một dịch giả tiếng Nga, ông có góp ý gì trong việc xây đắp chương trình sách giáo khoa tiếng Nga nói riêng và các ngoại ngữ khác nói bình thường để chuẩn bị khai triển đề án này?
Bộ hãy xây dựng lại chương trình dạy tiếng Nga cho phù hợp.
Hiện giờ người Nga người ta cũng đã đổi mới chương trình, bề ngoài để dạy tiếng Nga như một ngoại ngữ cho người nước ngoài. Cái này Bộ bản thân mình đã nắm được gì chưa?
Những cái chuẩn của người Nga, những đổi mới của họ trong giáo trình Bộ đã nắm được chưa?
Tôi nắm bắt chủ trương này là một chủ trương quan trọng và đúng lúc sau một hồi hoang mang và bỏ rơi tiếng Nga, thậm chí là định tiêu diệt tiếng Trung. Nhưng đừng có nhanh nhẹn, phải sẵn sàng cẩn thận.
Trong việc góp ý cho đề án, tôi nghĩ rằng việc này là việc chuyên ngành, phải là những người chuyên ngành thực thụ khiến.
Tôi Chẳng hạn, vì sao từ điển Việt – Nga kéo dài đến 20 năm? Những người đề xướng đi về với tiên sư cha cả rồi mà mãi hơn 20 năm sau mới xong xuôi được. Bởi vì rất nhiều người đi làm tự vị Việt – Nga, một chữ tiếng Nga không nhân thức.
Trong lớp trẻ ko phải không có những người tài giỏi tiếng Nga, nhưng có vấn đề là suốt thời gian vừa mới đây người ta khiến việc khác. Hiện nay hãy đi tập thích hợp họ lại. Những người sâu về chuyên môn trong làng tiếng Nga chưa phải là đã hết, chỉ có điều người ta không có yếu tố kiện để khiến việc trong ngành này nữa nên người ta chuyển sang khiến ngành nghề khác. Bộ phải có bí quyết nào đó để tham khảo quan niệm của những người đó.
- Xin cảm ơn ông!
Nguyễn Thảo (Thực hiện)
Xem tại: đọc báo vnexpress
Hãy Comment chuẩn SEO vừa làm tốt cho site của Bạn vừa không bị GOOGLE phạt. Nếu muốn lấy backlink hãy chèn URL không chèn code gắn text link. Biểu tượng hài hướcEmoticon