Những vấn đề hóc búa trên bàn nghị sự Trump - Tập - Đọc báo

Chủ tịch TQuốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump được dự báo đương đầu hàng loạt nhân tố hắc búa như Triều Tiên, Đài Loan, Biển Đông hay thương mại song phương tại cuộc gặp mặt vào 04 tuần tới.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Chủ tịch TQuốc Tập Cận Bình dự định gặp gỡ mặt tại Florida tham gia tháng tới. Ảnh: CNN

Khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ toạ Trung Quốc Tập Cận Bình ngồi lại với nhau tại cuộc gặp thượng đỉnh lần trước tiên giữa họ tham gia 04 tuần đến ở khu nghỉ ngơi Mar-a-Lago, Palm Beach, bang Florida, Mỹ, nhì người có thể thu giãn những làn gió êm dịu và khuông cảnh yên bình nơi đây. Song mối quan hệ giữa Mỹ với Trung Quốc chắc chắn vẫn tinh vi và giá lạnh như nó vốn thế kể từ thời cựu tổng thống Mỹ Ronald Reagan, theo New York Times.

Danh sách những vấn đề nghị sự có khả năng gây ra những sứt mẻ mới giữa nhị đất nước rất dài, Chẳng hạn như việc Mỹ khai triển chuỗi hệ thống phòng ngự hoả tiễn tầm cao quá trình cuối (THAAD) ở Hàn Quốc, lời đe dọa chiến tranh thương nghiệp trong chiến dịch tranh cử của Trump hoặc bít tất tay đang leo thang về điều Biển Đông và Đài Loan, lãnh thổ mà China xem là một phần chẳng thể tách rời, chuẩn bị dùng vũ lực để thống nhất giả dụ quan trọng, chuyên gia đánh giá.

Tranh biện về nơi đơn vị cuộc chạm mặt thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ và Chủ toạ China cũng phản ánh mối lo lắng ẩn bên trong.

Các quan chức TQuốc đề nghị bắt đầu gặp gỡ mặt ở khu nghỉ ngơi Mar-a-Lago của Tổng thống Trump với lý do nêu ra là nhân tố này sẽ giúp hai nhà chỉ đạo thoải mái và vồ cập hơn so với việc tổ chức cuộc chạm chán cấp cao tại Nhà Trắng. Yếu tố cần thiết không kém là việc gặp mặt ở Mar-a-Lago sẽ giúp giảm áp lực cho nhì nhà lãnh đạo ví như phải đưa ra bất kỳ thỏa thuận nào được xem là không thực tiễn trước bối cảnh hiện nay.

Tỏ rõ chế độ China

Cây bút Mark Landler từ New York Times nhận định đối với nội bộ chính quyền Trump, cuộc gặp là thời cơ để tỏ rõ bản chất của chính sách chưa xong khoát đối với Trung Quốc. Nhà Trắng đang chia thành đa dạng phe, trong đó phe thiên về xuất sắc chống TQuốc đang đối đầu với phe thực dụng chủ nghĩa hơn.

Jared Kushner, con rể ông Trump, nổi lên như một tiếng nói dung hòa có sức tác động. Một quan chức cấp cao chính quyền Mỹ cho biết Kushner liên quan sâu tham gia việc lên kế hoạch cho cuộc chạm mặt và còn nhập cuộc cuộc họp ở Hội đồng Bình yên nước nhà (NSC) hôm 13/3, bàn về những vấn đề can hệ đến China và Triều Tiên.

Giới chức Nhà Trắng cho hay chương trình nghị sự giữa nhì nhà chỉ đạo đang được luận bàn.

Thư ký tin báo Nhà Trắng Sean Spicer đã thể hiện sự quan trọng tới những thử thách của cuộc gặp gỡ song đãi đằng tin tưởng rằng nó sẽ "giúp toá gỡ bít tất tay về yếu tố Triều Tiên".

Trung Quốc phản đối gay gắt ý tưởnrg Mỹ triển khai THAAD ở Hàn Quốc để giúp nước này phòng thủ trước các mối bắt nạt dọa tên lửa từ Triều Tiên.

Dù Bắc Kinh phàn nàn, giới chuyên gia nghĩ rằng hệ thống THAAD có lẽ chỉ giống như một nỗi lo lắng nhất thời thời của China nếu như so với những xung đột đang có nguy cơ bùng nổ giữa hai cường quốc về yếu tố thương mại hay tranh chấp ở Biển Đông.

Mặt khác, chính quyền Trump cũng dự định bán cho Đài Loan một gói vũ khí lớn. Động thái này cam kết sẽ chọc giận China.

Thương vụ trên được dự đoán sẽ khiến gợi nhớ tới quyết định phá vỡ vạc nghi tiết ngoại giao Mỹ - Trung của Trump khi ông điện đàm với chỉ huy Đài Loan Thái Anh Văn hồi cuối năm ngoái, cùng lúc công khai chất vấn chính sách Một China, vốn là nền tảng cốt lõi trong mối quan hệ Mỹ - Trung.

Sức ép chính trị

Chủ toạ TQuốc Tập Cận Bình tại một cuộc họp của Hội nghị Chính hiệp Toàn quốc ở Bắc Kinh hôm 13/3.

"Mối dị đồng giữa TQuốc và Mỹ hiện gay gắt hơn so với quá trình gian nan trong quan hệ hai nước tham gia những năm đầu tiên của các chính quyền tổng thống Bill Clinton hay Ronand Reagan", Evan Medeiros, cựu giám đốc cấp cao phụ trách điều châu Á tại NSC dưới thời chính quyền Barack Obama, cho nhân thức.

"Cuộc chạm mặt sắp tới là một chương trình nghị sự lớn và đích thực mang tính đối kháng", ông nhận xét. Medeiros nghĩ là áp lực chính trị ở mỗi nước cũng sẽ góp phần khiến cho phức tạp thêm cho lập trường của nhị bên tại cuộc gặp mặt.

Ông Tập đang sẵn sàng cho Đại hội đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 19 vào mùa thu năm nay. Trong khi đó, Trump đã chuyển động tranh cử dựa trên cương lĩnh chống TQuốc, buộc tội Trung Quốc thao túng đồng nhân dân tệ và đe dọa áp thuế 45% đối với hàng hóa TQuốc nhập khẩu vào Mỹ.

Đơn vị thiết kế của chế độ chống Trung Quốc bao gồm Stephen Bannon, chiến lược gia trưởng cho Trump, và Peter Navarro, giám đốc Hội đồng Thương nghiệp Quốc gia. Cả nhì đều có tầm ảnh hưởng lớn tại Nhà Trắng dù chưa bao giờ công khai công bố về China.

Trong một bài phát biểu gần đây tại Hiệp hội các Nhà kinh tế Thương mại Đất nước (NABE), ông Navarro đã nêu ra nghi vấn: "Tại sao một công ty TQuốc có thể đóng hộp trên đất Mỹ và dễ chịu bán hàng hóa vào thị trường chúng ta mà một công ty Mỹ sản xuất trên đất TQuốc lại phải đầu tư 50% để liên doanh với đối tác làm ăn Trung Quốc và chịu nguy cơ hiện hữu là bị mất của nả chiếm hữu trí tuệ?".

Song trong một cuộc phỏng vấn, Navarro thoái thác thảo luận về chế độ TQuốc đang đổi mới và nói rằng nội dung chính sách này vẫn còn là điều "tuyệt mật".

Chiến lược gia Bannon từng cảnh báo trên chương trình truyền thanh do ông công ty rằng Mỹ "sẽ tham chiến ở Biển Đông trong 5 - 10 năm tới".

"Họ (TQuốc) đang chiếm hữu giữ những bãi cát (ở Biển Đông) và về căn bản, biến chúng thành những 'tàu phi trường nhất quyết' rồi đưa hoả tiễn đến đây. Họ tới ngay trước mặt chúng ta. Anh chị em cũng nắm bắt bộ mặt cần thiết thế nào rồi", ông nhấn mạnh.

Đương nhiên, kể trong khoảng thời điểm bước vào Nhà Trắng, Bannon cũng ít khi đả động đến Trung Quốc.

Kushner - cầu nối mẫn cảm với Trung Quốc

Việc Jared Kushner, con rể Trump, nhập cuộc xây đắp chính sách đối với TQuốc được xem là vấn đề mẫn cảm. Ảnh: New York Times

Ví như Bannon và Navarro im hơi yên ổn tiếng về China, Kushner lại nổi lên như một gương mặt trọng điểm. Kushner là người sắp xếp một cuộc gọi hòa giải giữa ông Trump và ông Tập hồi tháng trước, ở đó, Trump cam đoan tôn trọng chính sách Một China sống sót 4 thập kỷ qua.

Để sắp xếp cuộc gọi, Kushner và phi tần Ivanka Trump đã nhờ vã sự hỗ trợ từ đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải. Ivanka Trump và con gái Arabella, 5 tuổi, từng dự một buổi tiệc thiết đãi tại đại sứ quán Trung Quốc nhân dịp Tết cổ điển TQuốc. Ngoài ra đó, Kushner đang mua bán với ông Thôi về chuyến thăm Mỹ sắp tới của ông Tập.

Việc Kushner nhập cuộc xây đắp chính sách với China được đánh giá là một vấn đề nhạy cảm bởi ông đang thuyết phục công ty bảo hiểm Anbang, China, đầu cơ vào công trình xây dựng lại cao ốc văn phòng 666 Fifth Ave ở Manhattan, New York. Tòa nhà này là tài sản có trị giá nhất thuộc đế giễu cợt BĐS mái ấm Kushner. Hôm 13/2, Bloomberg News cho hay Anbang đã tán thành đầu cơ cho dự án trên hơn 400 triệu USD.

Theo cây bút Mark Landler, Triều Tiên sẽ là phép thử sớm cho phương pháp tiếp xúc China của chính quyền Trump. Nhà Trắng đã tỏ ra ghẻ lạnh khi Bắc Kinh bắt buộc đòi hỏi Bình Nhưỡng kết thúc các vụ thử hoả tiễn, đổi lại, Washington và Seoul phải dừng những cuộc tập trận chung tại Hàn Quốc, được cả nhì nước Để ý. Giới chuyên gia dự báo tại cuộc chạm mặt sắp đến, ông Tập sẽ nhắc lại bắt buộc này với Trump, cùng lúc gợi ý rằng quả bóng hiện nay đang ở phần sân Mỹ.

"Những bất đồng về chính sách đối với China không mới. Đương nhiên, những bất đồng này giờ đây gay gắt hơn vì vài tiếng nói trong chính quyền Mỹ hiện tại cực đoan và hành xử đơn phương hơn trước", Michael J Green, cựu giám đốc cấp cao phụ trách các nhân tố châu Á tại NSC dưới thời Tổng thống George W Bush, bình luận.

Theo Hồng Vân (VnExpress.net)

Tham khảo thêm: phim hay